тамыр
71иррациональ — с. 1. филос. Закончалыклары булмаган һәм шуңа күрә кеше акылы белән танып беленә алмый торган, логик төшенчә белән аңлатып бирү мөмкин булмаган 2. Берәмлек белән үлчәнми, шуңа күрә бөтен һәм вакланмалы сан белән төгәл бирелми торган и. саннар.… …
72кәз — диал. I. 1. Туфракның үләннәр тамыр җибәреп үсеп утыра торган өске катлавы 2. Шул катлаудан кисеп алынган кисәк яки каерып ташланган катлам. II. КӘЗ – иск. Аршын калфак төбе ике кәз. III. КӘЗ КӘЗ, КӘС КӘС АТЛАУ – Гәүдәне туры тотып, аякны каты… …
73кәс — диал. I. 1. Туфракның үләннәр тамыр җибәреп үсеп утыра торган өске катлавы 2. Шул катлаудан кисеп алынган кисәк яки каерып ташланган катлам. II. КӘЗ – иск. Аршын калфак төбе ике кәз. III. КӘЗ КӘЗ, КӘС КӘС АТЛАУ – Гәүдәне туры тотып, аякны каты… …
74куб — I. 1. Һәр ягы квадрат булган алты кырлы геометрик фигура 2. сөйл. Иңе, буе һәм биеклеге бер метр булган күләм үлчәү берәмлеге; кубометр 3. Нин. б. санның үз үзенә ике тапкыр кабатланган тапкырчыгышы, санның яки хәрефле билгеләмәнең өченче… …
75кушма — I. с. 1. Берничә предмет яки матдә кушылып ясалган 2. Берләшкән, бергә кушылган 3. лингв. Ике яки берничә тамыр сүздән торган. Ике яки берничә җөмләдән торган. II. КУШМА – диал. 1. Буй тактачыклардан ясалган агач савыт, агач чиләк 2. Сал… …
76морфема — лингв. Сүзнең лексик яки грамматик мәгънәгә ия булган кисәкләре (тамыр, кушымча яки алкушымча) …
77пульс — 1. Йөрәк кысылып кан этәргәндә, кан тамырлары стенасының өзек өзек тирбәнеше; тамыр тибеше. Капшаганда шул тибеш сизелә торган урын 2. күч. Тормышның, берәр эшчәнлекнең ритмы, темпы …
78пульсация — 1. Йөрәкнең, артериянең кабатланулы тибеше; канның ритмик хәрәкәте; пульс тибеше, тамыр тибеше 2. Берәр нәрсәнең өзлексез кабатланулы үзгәреше …
79рациональ — 1. Рационализмга бәйләнешле 2. Акылга ятышлы; максатлы, нәтиҗәле, файдалы, урынлы 3. Бөтен сан белән яки бөтеннең өлеше белән үлчәп була торган сан; киресе: иррациональ. Тамыр алу билгесе, радикалы булмаган (алгебраик аңлатма) …
80редупликация — 1. лингв. Тамыр сүзне кабатлау юлы белән яңа сүз яки форма ясау (мәс. чак чак, көлә көлә) 2. Тере күзәнәк бүленер алдыннан нәсел билгеләрен үзендә саклаучы ДНК молекуласының нәкъ үзе кебек яңа ДНК барлыкка китерүе …
